Zwolnienie lekarskie wystawiane jest wówczas, gdy osoba pracująca nie może z przyczyn zdrowotnych wypełniać swoich obowiązków. Przysługuje ono pracownikom zatrudnionym na umowie o pracę, a także tym pracującym w ramach umowy-zlecenia i opłacających składki na ubezpieczenie zdrowotne. Z otrzymaniem L4 wiążą się pewne zasady, które powinien znać każdy pracodawca oraz jego podwładni.
Jak otrzymać zwolnienie lekarskie?
Pracownicy objęci ubezpieczeniem zdrowotnym otrzymują zwolnienie, które świadczy o tymczasowej niedyspozycji do pracy. Zaświadczenie to wystawiane jest również wówczas, gdy zatrudniona osoba musi sprawować opiekę nad chorym członkiem rodziny – np. dzieckiem. Za wydanie takiego dokumentu odpowiada lekarz, na podstawie badania stanu zdrowia. Obecnie zwolnienia lekarskie wystawiane mogą być również w oparciu e-konsultacje, których udziela np. internista online. Podczas badania specjalista potwierdza, czy przerwa od pracy jest uzasadniona. Samo zwolnienie nie jest już wystawiane w postaci papierowego dokumentu. Od 1 grudnia 2018 roku, zaświadczenie to ma formę elektroniczną i funkcjonuje jako tzw. e-ZLA. Takie zaświadczenie jest odpowiednikiem dawnego formularza L4 i potocznie wciąż bywa tak nazywane.
Jak wygląda proces wystawiania zwolnienia lekarskiego?
Jeżeli pacjent wyrazi potrzebę uzyskania wydruku elektronicznego zwolnienia, lekarz ma obowiązek je dostarczyć. Podstawę stanowi jednak formularz online. W obu przypadkach, pracownik nie musi osobiście przekazywać odpowiedniego druku pracodawcy. Po wypisaniu e-ZLA przez lekarza, dane dotyczące zwolnienia są automatycznie dostarczane do ZUS oraz osoby zatrudniającej. Fakt rejestracji zaświadczenia w systemie można sprawdzić na Internetowym Koncie Pacjenta, w którym znajduje się też każda wystawiona przez internet
recepta online oraz wszystkie e-skierowania. Pracodawca ma natomiast dostęp do zwolnień pracownika na swoim profilu Platform Usług Elektronicznych PUE, prowadzonej przez ZUS. Nie posiada on przy tym wglądu w kod choroby stanowiącej podstawę do przyznania L4 przez internet.
Czy podczas przebywania na zwolnieniu lekarskich można otrzymywać wynagrodzenie?
Pracownikowi pozostającemu na zwolnieniu lekarskim przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy, jeżeli jest objęty ubezpieczeniem. Warunkiem uzyskania wypłaty w tym czasie jest opłacanie składki chorobowej, która ma obowiązkowy charakter dla każdej osoby zatrudnionej na umowie o pracę. W przypadku umowy-zlecenia, pracownik może zdecydować się dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Prawo otrzymywania wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego zależy od faktu nieprzerwanego ubezpieczenia przez okres 30 dni dla pracowników etatowych, a także 90 dni dla zleceniobiorców. Od tych zasad istnieją jednak pewne odstępstwa. Sama wysokość chorobowego wynagrodzenia i zasiłku zależy od przyczyn braku dyspozycyjności. Większość pacjentów uzyskuje na zwolnieniu 80 proc. całej wypłaty.
Jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim?
W zależności od przyczyn i rodzaju problemu zdrowotnego, na zwolnieniu lekarskim można przebywać maksymalnie 182 lub 270 dni. Wynagrodzenie chorobowe przyznawane jest pracownikowi przez początkowe 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, przy czym w przypadku osób powyżej 50. roku życia okres ten wynosi jedynie 14 dni. Wypłaty udziela wówczas pracodawca. Zasiłek chorobowy przyznawany jest pracownikowi od 34. dnia choroby, a analogicznie u pracowników powyżej 50. roku życia od 15. dnia. W tym przypadku za wypłatę odpowiada ZUS lub ewentualnie dalej pracodawca, jeżeli do ubezpieczenia zgłasza przynajmniej 20 osób. Z L4 warto korzystać w razie potrzeby, jednak nie wolno go nadużywać. Chory organizm nie może być nadmiernie przeciążany, ponieważ uniemożliwi pracownikowi spełnianie obowiązków zawodowych. Złe samopoczucie znacząco ogranicza możliwość pracy z pełną efektywnością, dlatego w przypadku wyraźnego pogorszenia stanu zdrowia warto skonsultować się z lekarzem i poprosić o e-zwolnienie.
