W efektywnej profilaktyce zdrowotnej, bardzo duże znaczenie mają regularne badania krwi. Ich wykonanie pozwala na skuteczną ocenę stanu wybranych układów i narządów organizmu, co znacząco ułatwia wczesną identyfikację wielu schorzeń i jest pomocne w monitorowaniu przebiegu różnych terapii. O częstotliwości przeprowadzania podstawowych badań krwi decydują różne czynniki, takie jak wiek czy stan zdrowia pacjenta.
Morfologia i glikemia jako podstawa
Do podstawowych badań diagnostycznych należy morfologia krwi, którą z reguły powinno się wykonywać jeden raz w roku. Rekomendacje w przypadku pacjentów z chorobami przewlekłymi są nieco inne, ponieważ w ich przypadku częstotliwość wzrasta do 2-3 razy na rok. Badanie to skupia się na pomiarze podstawowych parametrów krwi, takich jak np. liczba krwinek białych i czerwonych, stężenie hemoglobiny czy objętość erytrocytów. Dla każdego z tych wskaźników przypisana jest określona norma, a jakiekolwiek odstępstwa mogą być sygnałem problemów ze zdrowiem. Po 40. roku życia, raz w roku należy badać również glikemię – poziom glukozy we krwi. Dotyczy to jednak tylko zdrowych osób, a normy różnią się zależnie od sposobu wykonania testu. Wysoki poziom cukru we krwi na czczo to zwykle pierwszy sygnał o rozwijającej się cukrzycy. Pacjenci z rozpoznaną chorobą lub znajdujący się w grupie ryzyka powinni sprawdzać glikemię z wyższą częstotliwością, nawet kilka razy w roku.
Ocena poziomu cholesterolu
Reklama:
Jednym z podstawowych badań krwi jest profil lipidowy, który dostarcza informacji o poziomie cholesterolu całkowitego oraz liczebności frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów. Lipidogram po raz pierwszy zaleca się wykonać nawet w wieku 20. lat, a następnie powtarzać go co około 5 lat. Cholesterol należy badać częściej po 40. roku życia, najlepiej raz na 12 miesięcy. Profil lipidowy jest bardzo pomocny w identyfikacji różnych schorzeń układu sercowo-naczyniowego, dzięki czemu może uchronić przed miażdżycą czy nawet zawałem serca. Zbyt niski poziom frakcji HDL i zbyt wysoki LDL może być wyjątkowo niebezpieczny, szczególnie przy współwystępującym nadciśnieniu tętniczym, cukrzycy czy otyłości. Pacjenci z grupy ryzyka powinni przy okazji wykonać badanie serca. Na ciągłe monitorowanie jego pracy pozwala np. holter ciśnieniowy. Test taki można wykonać w Centrum Medyczne Sadyba, a na stronie https://www.cmsadyba.pl/holter-cisnieniowy dostępne są szczegółowe informacje. Badanie holter RR mierzy m.in. częstotliwość rytmu serca oraz wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego.
Badanie prób wątrobowych
W ramach podstawowych badań krwi zaleca się również ocenę prób wątrobowych, a częstotliwość tego testu zależy głównie od stanu zdrowia pacjenta. Na jego podstawie następuje pomiar najważniejszych enzymów wątroby, włącznie z AST, ALP, ALT czy bilirubiną. Badanie to jest bardzo pomocne w odpowiednio wczesnej identyfikacji różnych nieprawidłowości, takich jak stany zapalne, problemy metaboliczne, obecność toksyn czy uszkodzenia spowodowane nadmiernym spożywaniem alkoholu. Próby wątrobowe ułatwiają też identyfikację wirusowego zapalenia wątroby typu B i C czy stłuszczenia narządu, na co może wskazywać zbyt wysoki poziom enzymów. Badanie jest rekomendowane raz w roku pacjentom, którzy przyjmują leki hepatotoksyczne, cierpią na choroby metaboliczne lub nadużywają alkoholu.
Systematyczny koagulogram
Koagulogram to kolejne podstawowe badanie tego typu. Na jego podstawie można ocenić ogólną krzepliwość krwi, co odbywa się poprzez weryfikację konkretnych parametrów – np. czasu protrombinowego czy poziomu fibrynogenu. Badanie to jest rekomendowane szczególnie przed różnymi zabiegami chirurgicznymi, jednak może być wskazane także w przypadku częstych krwotoków z nosa, podatności na występowanie siniaków czy ogólnych problemów z krzepnięciem krwi. Koagulogram należy koniecznie wykonać przy objawach wskazujących na zaburzenia krzepliwości. Test tego typu musi być realizowany regularnie u osób, które stosują leki bezpośrednio oddziałujące na układ krzepnięcia. W przypadku takich pacjentów, zaleca się wykonanie pakietu badań na krzepliwość raz w ciągu roku.
